Cước tàu biển tăng cao ảnh hưởng ra sao đến chuỗi cung ứng toàn cầu? Phân tích cụ thể từng tuyến Á – Mỹ, Á – EU và nội địa Việt Nam.
Vì sao cước tàu biển tăng cao liên tục từ 2024 đến 2025?
Thiếu container và năng lực tàu
Từ cuối năm 2023 đến nay, thị trường vận tải biển toàn cầu liên tục đối mặt với tình trạng thiếu container, đặc biệt là container rỗng. Nguyên nhân đến từ sự phân bố không đều giữa các khu vực – trong khi nhiều cảng ở Mỹ và châu Âu dư thừa container, thì các cảng tại châu Á lại thiếu nghiêm trọng. Bên cạnh đó, tình trạng kẹt cảng kéo dài và giảm năng suất tại các cảng lớn như Thượng Hải, Singapore hay Busan đã làm chậm chu kỳ quay vòng container và tàu, khiến năng lực vận chuyển không đáp ứng kịp nhu cầu tăng cao.
Giá dầu và phụ phí leo thang
Giá nhiên liệu – yếu tố cấu thành chính của cước vận tải biển – đã ghi nhận nhiều đợt tăng mạnh trong giai đoạn 2024–2025, kéo theo phụ phí nhiên liệu (Bunker Surcharge) tăng theo. Ngoài ra, các tuyến vận tải biển chính đi qua kênh đào Suez hoặc Biển Đỏ đang bị ảnh hưởng bởi căng thẳng địa chính trị, buộc các hãng tàu phải đi vòng qua Mũi Hảo Vọng, làm tăng thời gian và chi phí vận chuyển. Các hãng tàu cũng áp dụng thêm phụ phí an ninh, phụ phí tắc nghẽn cảng, góp phần đẩy giá cước lên cao.
Nhu cầu logistics phục hồi sau đại dịch và xung đột
Sau giai đoạn gián đoạn vì dịch bệnh và chiến tranh thương mại, các doanh nghiệp toàn cầu chuyển sang chiến lược “dự trữ hàng tồn” thay vì sản xuất tinh gọn, nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng không bị đứt gãy. Điều này tạo ra làn sóng tăng nhu cầu vận tải biển đột ngột, trong khi năng lực vận chuyển chưa kịp phục hồi hoàn toàn. Đặc biệt, các tuyến châu Á – Mỹ và châu Á – EU đang phải điều hướng xa hơn, gây áp lực lớn lên giá cước toàn cầu.
Cước tàu biển tăng cao trên các tuyến chính
Tuyến châu Á – Mỹ
Tuyến vận chuyển từ châu Á sang Mỹ chứng kiến mức tăng cước gấp 2–3 lần so với giữa năm 2023. Đặc biệt trong quý 1/2025, giá cước đạt đỉnh do nhu cầu dồn hàng sau kỳ nghỉ lễ, cộng thêm việc các hãng tàu cắt giảm lịch chạy để điều phối lại năng lực. Sự tăng vọt này ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, điện tử và nội thất – những mặt hàng có biên lợi nhuận thấp và phụ thuộc nhiều vào chi phí logistics.
Tuyến châu Á – EU
Cước vận chuyển sang châu Âu biến động mạnh bởi tình hình căng thẳng tại Biển Đỏ, buộc nhiều hãng tàu phải chuyển hướng vòng qua Mũi Hảo Vọng. Điều này không chỉ làm chi phí vận tải tăng lên đáng kể mà còn kéo dài thời gian giao hàng thêm 10–15 ngày. Các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, da giày và hàng thời vụ đang chịu áp lực lớn khi vừa phải gánh chi phí cao vừa gặp rủi ro giao hàng trễ mùa.
Tuyến nội địa Việt Nam
Ngay tại thị trường trong nước, cước tàu biển tuyến Hải Phòng – TP.HCM cũng đã tăng khoảng 15–20% so với đầu năm 2024. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tình trạng thiếu tàu container nhỏ chuyên tuyến nội địa, kết hợp với giá nhiên liệu tăng và các phụ phí liên quan đến cầu bến, thời gian chờ xếp dỡ. Doanh nghiệp sản xuất và phân phối nội địa cũng cần điều chỉnh kế hoạch vận chuyển để kiểm soát chi phí.
Hệ quả đối với chuỗi cung ứng của doanh nghiệp
Tăng giá thành sản phẩm đầu ra
Cước vận chuyển chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí xuất khẩu, đặc biệt với những mặt hàng có khối lượng lớn hoặc giá trị thấp. Khi cước tàu biển tăng cao, doanh nghiệp buộc phải lựa chọn giữa việc nâng giá bán để giữ biên lợi nhuận hoặc chấp nhận giảm lợi nhuận để duy trì thị phần. Trong cả hai trường hợp, sức cạnh tranh đều bị ảnh hưởng rõ rệt.
Kéo dài thời gian giao hàng
Tình trạng thiếu container, kẹt cảng và lịch tàu thiếu ổn định khiến hàng hóa không thể giao đúng tiến độ. Điều này dẫn đến tình trạng tồn kho cao, mất thời điểm bán hàng lý tưởng – nhất là với các mặt hàng theo mùa như thời trang, nông sản hoặc đồ trang trí. Nghiêm trọng hơn, doanh nghiệp có thể mất hợp đồng nếu vi phạm cam kết giao hàng trong hợp đồng quốc tế.
Khó lên kế hoạch sản xuất và xuất khẩu
Việc lập kế hoạch nguyên vật liệu, tổ chức sản xuất và điều phối giao hàng trở nên phức tạp hơn khi lịch tàu liên tục thay đổi. Doanh nghiệp phải dành thêm ngân sách dự phòng cho các chi phí logistics, bao gồm cả lưu kho, phí đổi chuyến hoặc phí phát sinh do chờ hàng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả vận hành và dòng tiền.
Xem thêm:
Giải pháp ứng phó khi giá cước tàu biển tăng cao
Tự book tàu hay qua forwarder? Giải pháp tối ưu cước phí vận tải biển
Thông tin liên hệ Bason Logistics:
- Address: M Floor, 104 Bat Nan Street, Binh Trung Ward, Ho Chi Minh City, Vietnam
- Email: sales@bason.vn.
- Hotline: 0869 456 077.
