Tìm hiểu 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến cước vận tải biển nội địa để doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch vận chuyển và kiểm soát chi phí.
Tuyến vận chuyển và khoảng cách địa lý
Chiều dài tuyến và tần suất tàu
Cước vận tải biển nội địa thường được tính theo từng tuyến định sẵn, chẳng hạn như Hải Phòng – TP HCM hoặc Cái Mép – Đà Nẵng. Đặc điểm của từng tuyến sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mức giá. Các tuyến dài có chi phí nhiên liệu và thời gian khai thác cao hơn, do đó mức cước cũng tăng theo.
Ngoài ra nếu tuyến ít hàng ở chiều về, chi phí vận hành không được chia đều khiến giá cước ở chiều đi thường cao hơn so với tuyến có nhu cầu hai chiều cân bằng. Tần suất tàu cũng đóng vai trò quan trọng vì tuyến có lịch tàu dày sẽ linh hoạt hơn trong điều phối, còn tuyến ít chuyến thường bị giới hạn lựa chọn và giá cao hơn.
Mức độ cạnh tranh và lưu lượng
Một yếu tố khác ảnh hưởng đến cước vận tải biển nội địa là mức độ cạnh tranh trên tuyến. Khi có nhiều hãng tàu cùng khai thác một tuyến, giá cước thường cạnh tranh hơn và khách hàng dễ tìm được mức giá phù hợp. Ngược lại các tuyến mới mở hoặc ít hãng tàu hoạt động thường có giá cao hơn do thiếu lựa chọn và ít khuyến mãi. Bên cạnh đó lưu lượng hàng hóa trên tuyến cũng quyết định mức cước. Những tuyến có sản lượng ổn định sẽ được các hãng tàu điều chỉnh giá linh hoạt hơn, trong khi tuyến ít hàng thường giữ giá cao để bù đắp chi phí vận hành.

Thời điểm vận chuyển và mùa cao điểm
Cuối năm, trước Tết, mùa vụ
Cước vận tải biển nội địa thường biến động mạnh vào các giai đoạn cao điểm. Vào cuối năm hoặc trước các kỳ nghỉ dài như Tết Nguyên Đán, nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng đột biến dẫn đến giá cước tăng theo. Ngoài ra một số ngành như dệt may hoặc điện tử có mùa cao điểm riêng do nhu cầu sản xuất phục vụ đơn hàng quốc tế, làm tăng áp lực cho tuyến nội địa. Khi nhu cầu dồn vào cùng một thời điểm, các hãng tàu sẽ phải điều chỉnh giá để cân đối năng lực vận hành và chi phí.
Tình hình thời tiết và thiên tai
Thời tiết cũng là yếu tố quan trọng tác động đến cước vận tải biển nội địa. Vào mùa mưa bão, tàu có thể bị trì hoãn hoặc phải thay đổi lộ trình, khiến chi phí nhiên liệu và vận hành tăng thêm. Ngoài ra các sự cố thiên tai bất ngờ trên biển không chỉ ảnh hưởng đến lịch trình mà còn phát sinh thêm chi phí lưu kho, lưu bãi hoặc phí neo tàu. Chính vì vậy giá cước trong giai đoạn thời tiết bất lợi thường cao hơn so với bình thường.
Loại hàng hóa và đặc tính vận chuyển
Hàng thường, hàng nguy hiểm hoặc cần bảo quản
Đặc tính của hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến mức cước vận tải biển nội địa. Hàng hóa thông thường có chi phí vận chuyển tiêu chuẩn, trong khi hàng nguy hiểm hoặc hàng cần container lạnh thường bị tính thêm phụ phí do yêu cầu kỹ thuật đặc biệt. Với những loại hàng cồng kềnh hoặc khó xếp chồng, hiệu suất vận tải giảm xuống làm chi phí trên mỗi container tăng cao hơn so với hàng hóa dễ đóng gói.
Khả năng gom hàng và phối hợp
Cước vận tải biển nội địa cũng khác nhau tùy thuộc vào phương thức gửi hàng. Hàng lẻ (LCL) thường được tính theo thể tích hoặc trọng lượng và thường có mức phí cao hơn trên đơn vị hàng hóa do cần gom chung nhiều lô hàng. Ngược lại hàng nguyên container (FCL) thường có mức giá tối ưu hơn cho doanh nghiệp có nhu cầu vận chuyển khối lượng lớn. Khả năng phối hợp gom hàng hiệu quả giúp doanh nghiệp giảm chi phí đáng kể và tận dụng tốt hơn không gian container.

Tình trạng container và quay đầu phương tiện
Container lạnh, cont rỗng, cont khó quay đầu
Trong cước vận tải biển nội địa, tình trạng container ảnh hưởng lớn đến chi phí. Các loại container chuyên dụng như container lạnh, open-top hoặc flat-rack thường có giá thuê cao hơn do khan hiếm và yêu cầu kỹ thuật bảo quản đặc biệt. Ngoài ra, khi nguồn container rỗng tại cảng khan hiếm hoặc tuyến vận tải không cân bằng hàng ở chiều về, chi phí sẽ bị đội lên để bù đắp phần container quay đầu rỗng. Đây là yếu tố khiến giá cước biến động mạnh ở những tuyến ít hàng chiều ngược lại.
Khả năng sử dụng lại container
Một số doanh nghiệp có hệ thống logistics vòng tròn hoặc quản lý được dòng hàng hai chiều sẽ tận dụng khả năng sử dụng lại container, giúp giảm đáng kể chi phí quay đầu. Khi container không phải vận chuyển rỗng mà được dùng ngay cho lô hàng kế tiếp, giá cước vận tải biển nội địa có thể được tối ưu và cạnh tranh hơn.
Hạ tầng và điều kiện bốc dỡ tại cảng
Năng lực xếp dỡ và lưu kho
Năng lực hạ tầng tại cảng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá cước vận tải biển nội địa. Những cảng có hệ thống nâng hạ hiện đại và quy trình vận hành hiệu quả sẽ rút ngắn thời gian giao nhận, giảm thiểu chi phí phát sinh như phí chờ tàu hay phí lưu bãi. Ngược lại các cảng thường xuyên quá tải hoặc thiếu nhân lực dễ dẫn đến chậm trễ, khiến chi phí lưu kho và chi phí vận tải tăng cao.
Đường kết nối cảng – kho
Không chỉ hạ tầng cảng, tuyến đường kết nối từ cảng về kho cũng ảnh hưởng đến chi phí toàn trình. Nếu tuyến đường đi qua khu vực nội đô có giờ cấm tải hoặc quá xa trung tâm sản xuất, phí vận tải nội địa sẽ tăng theo do thời gian vận chuyển kéo dài và chi phí nhiên liệu cao hơn. Đây là yếu tố doanh nghiệp cần tính toán khi lựa chọn cảng phù hợp để tối ưu chi phí.
Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến cước vận tải biển nội địa là bước đầu giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt ngân sách logistics. Nếu bạn đang tìm đối tác vận chuyển nội địa có năng lực và minh bạch chi phí, Bason Logistics sẵn sàng đồng hành với giải pháp vận tải tối ưu cho từng tuyến hàng.
Xem thêm:
Chiến lược tiết kiệm giá cước vận chuyển hàng không nội địa
5 yếu tố ảnh hưởng đến cước vận chuyển đường biển nội địa doanh nghiệp cần biết
Thông tin liên hệ Bason Logistics:
- Address: M Floor, 104 Bat Nan Street, Binh Trung Ward, Ho Chi Minh City, Vietnam
- Email: sales@bason.vn.
- Hotline: 0869 456 077.
