Hàng tạm nhập tái xuất có chịu thuế GTGT không? Giải đáp chi tiết quy định thuế, thủ tục và rủi ro doanh nghiệp cần lưu ý khi thực hiện TNTX.
Trong hoạt động xuất nhập khẩu, hình thức tạm nhập tái xuất (TNTX) ngày càng phổ biến với các doanh nghiệp sản xuất, thương mại kỹ thuật – đặc biệt trong lĩnh vực nhựa nguyên liệu, cơ khí, máy móc thiết bị. Tuy nhiên, một trong những thắc mắc thường gặp là: hàng tạm nhập tái xuất có chịu thuế GTGT không?
Hàng tạm nhập tái xuất có chịu thuế gtgt không?
Hàng hóa nhập khẩu theo hình thức tạm nhập – tái xuất sẽ được miễn thuế nhập khẩu và không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT, với điều kiện đáp ứng đúng quy định pháp luật.
Cụ thể, theo điểm a khoản 9 Điều 16 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, hàng tạm nhập – tái xuất phục vụ mục đích như hội chợ, triển lãm, thử nghiệm, nghiên cứu, phục vụ công việc trong thời hạn nhất định hoặc gia công cho thương nhân nước ngoài (trừ các trường hợp đầu tư, thi công…) sẽ được miễn thuế nhập khẩu.
Đồng thời, theo khoản 20 Điều 5 Luật Thuế GTGT 2008, hàng hóa tạm nhập – tái xuất không chịu thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, nếu không đáp ứng đúng điều kiện nêu trên hoặc bị quá hạn tái xuất, doanh nghiệp vẫn có thể bị truy thu thuế và xử phạt hành chính. Do đó, khi thực hiện tạm nhập – tái xuất, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về thời hạn, mục đích sử dụng và hồ sơ chứng minh.
Những trường hợp dễ phát sinh thuế GTGT khi thực hiện TNTX
Trong thực tế vận hành, dù hàng tạm nhập tái xuất được miễn thuế GTGT nếu đúng quy trình, vẫn có nhiều trường hợp doanh nghiệp vô tình rơi vào diện phải truy thu hoặc bị xử phạt hành chính vì không tuân thủ đúng điều kiện TNTX. Dưới đây là ba tình huống phổ biến nhất khiến doanh nghiệp gặp rủi ro về thuế GTGT và cần đặc biệt lưu ý trong quá trình thực hiện.
Chuyển mục đích sử dụng không khai báo
Trường hợp phổ biến nhất là khi doanh nghiệp thay đổi mục đích sử dụng ban đầu nhưng không khai báo lại với cơ quan hải quan. Ví dụ: hàng nhập về để tái xuất nhưng sau đó được tiêu thụ trong nước hoặc sử dụng cho sản xuất nội địa. Lúc này, hàng hóa sẽ không còn được xem là TNTX nữa, mà trở thành hàng nhập khẩu chính thức.
Doanh nghiệp bắt buộc phải làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng, đồng thời nộp đủ các sắc thuế liên quan gồm thuế nhập khẩu, thuế GTGT và thuế bảo vệ môi trường (nếu có). Thời điểm tính thuế là thời điểm doanh nghiệp thực hiện thủ tục chuyển mục đích hoặc bị cơ quan chức năng phát hiện vi phạm. Nếu không khai báo, doanh nghiệp có thể bị truy thu thuế, tính phạt chậm nộp và thậm chí xử lý vi phạm hành chính.
Tái xuất trễ hạn quy định
Mỗi lô hàng TNTX đều có thời hạn tạm nhập rõ ràng (thường tối đa 365 ngày, có thể gia hạn theo quy định). Nếu quá thời hạn mà không tái xuất hoặc không được gia hạn hợp lệ, hàng sẽ bị xử lý như hàng nhập khẩu thông thường. Doanh nghiệp sẽ phải nộp đủ các loại thuế như trên, kèm theo tiền phạt chậm tái xuất.
Nhiều trường hợp hàng vẫn còn trong kho ngoại quan hoặc chưa được giao đi do thay đổi kế hoạch sản xuất nhưng không có động thái gia hạn – dẫn đến hàng bị truy thu thuế GTGT theo giá trị tại thời điểm vi phạm. Rủi ro cao hơn nếu doanh nghiệp từng được hoàn thuế nhập khẩu – vì lúc này còn bị truy lại phần thuế đã hoàn.
Thiếu hồ sơ hoặc chứng từ chứng minh tính chất TNTX
Đây là rủi ro đặc biệt thường gặp ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi công tác lưu trữ chứng từ và phối hợp giữa các phòng ban còn thiếu chuẩn hóa. Một lô hàng TNTX đúng quy định nhưng thiếu hợp đồng rõ ràng, hóa đơn thương mại, phiếu xuất nhập kho, bảng kê đóng gói hoặc không thể chứng minh hàng không tiêu dùng nội địa thì cũng có thể bị đánh thuế như hàng nhập khẩu.
Đặc biệt với các doanh nghiệp gia công hoặc làm dịch vụ logistics thuê kho, nếu không có sự kiểm soát từ đầu về mục đích sử dụng và chuỗi chứng từ liên kết, nguy cơ bị đánh thuế GTGT vẫn có thể xảy ra dù bản chất là hàng TNTX.
Hàng tạm nhập tái xuất có phải xuất hoá đơn không?
Hàng hóa tạm nhập tái xuất không phải xuất hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) hoặc hóa đơn bán hàng như các giao dịch mua bán thông thường trong nước. Đây là hình thức xuất khẩu không phát sinh doanh thu nội địa, nên không thuộc đối tượng phải lập hóa đơn theo quy định của Luật Kế toán và Luật Quản lý thuế.
Khi thực hiện thủ tục hải quan, doanh nghiệp chỉ cần chuẩn bị tờ khai hải quan, hóa đơn thương mại (commercial invoice) hoặc chứng từ có giá trị tương đương (nếu có thanh toán quốc tế), cùng các giấy tờ liên quan khác như hợp đồng ủy thác, giấy phép xuất khẩu (nếu hàng thuộc diện quản lý), chứng từ chứng minh điều kiện xuất khẩu…
Như vậy, trong bộ hồ sơ hải quan không yêu cầu hóa đơn xuất bán nội địa, nên doanh nghiệp không cần và không nên lập hóa đơn tài chính đối với hàng tạm nhập – tái xuất để tránh nhầm lẫn về nghĩa vụ thuế GTGT. Tuy nhiên, mọi chứng từ liên quan vẫn cần lưu trữ đầy đủ để phục vụ thanh tra, đối chiếu khi cần.
Hàng tạm nhập tái xuất sẽ không chịu thuế GTGT nếu doanh nghiệp thực hiện đúng quy trình, không tiêu thụ nội địa và đảm bảo đủ chứng từ theo quy định. Tuy nhiên, những sai sót nhỏ trong việc chuyển mục đích sử dụng, quá hạn tái xuất hoặc thiếu chứng từ có thể khiến doanh nghiệp bị truy thu thuế và xử phạt.
