Tìm hiểu quy định tạm nhập tái xuất hàng hóa tại Việt Nam, bao gồm điều kiện, giấy phép và thủ tục hải quan giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả và đúng pháp luật.
Tạm nhập tái xuất (TNTX) là hoạt động ngoại thương cho phép doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam trong một khoảng thời gian nhất định và sau đó xuất trả ra nước ngoài. Đây là hình thức được áp dụng rộng rãi trong các ngành thương mại, sản xuất, bảo hành, trưng bày triển lãm hay viện trợ nhân đạo. Mặc dù mang lại lợi thế lớn về lưu chuyển hàng hóa, TNTX vẫn chịu sự quản lý chặt chẽ của pháp luật với các yêu cầu cụ thể về điều kiện, giấy phép và quy trình thực hiện.
Tạm nhập tái xuất (TNTX) là gì?
Tạm nhập tái xuất (TNTX) là hình thức doanh nghiệp đưa hàng hóa từ nước ngoài hoặc từ các khu vực đặc biệt trong lãnh thổ Việt Nam (được xem như khu vực hải quan độc lập) vào Việt Nam theo thủ tục nhập khẩu, sau đó làm thủ tục xuất khẩu chính thức để đưa hàng ra khỏi Việt Nam. Ngược lại, tạm xuất tái nhập là quá trình đưa hàng từ Việt Nam ra nước ngoài hoặc vào khu vực đặc biệt, rồi làm thủ tục nhập khẩu lại để hàng quay về Việt Nam.
Riêng với hàng hóa nhập vào để trưng bày, giới thiệu, Điều 122 Luật Thương mại 2005 quy định: hàng phải được phép nhập khẩu theo pháp luật, thời hạn TNTX tối đa 6 tháng kể từ ngày nhập (nếu cần lâu hơn phải xin gia hạn tại hải quan nơi làm thủ tục), và nếu hàng được tiêu thụ tại Việt Nam thì phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý liên quan. Cách hiểu đơn giản, TNTX giống như “mượn” lãnh thổ Việt Nam làm điểm trung chuyển hoặc trưng bày hàng, sau đó đưa hàng ra lại, còn tạm xuất tái nhập thì ngược chiều vận chuyển nhưng cùng nguyên tắc pháp lý.
Tạm nhập tái xuất là việc đưa hàng vào Việt Nam rồi xuất ra lại.
Quy định về giấy phép tạm nhập tái xuất tại Việt Nam
Trường hợp bắt buộc có giấy phép tạm xuất, tái nhập
Theo Điều 17 Nghị định 69/2018/NĐ-CP, nếu hàng hóa thuộc danh mục cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, tạm ngừng xuất – nhập khẩu, hoặc thuộc diện quản lý bằng hạn ngạch, thuế quan, giấy phép, thì thương nhân bắt buộc phải xin Giấy phép tạm xuất, tái nhập từ Bộ Công Thương. Hồ sơ và thủ tục được quy định cụ thể tại Điều 19 và Điều 20 của Nghị định này.
Trường hợp không cần giấy phép tạm xuất, tái nhập
Nếu hàng hóa không thuộc danh mục quản lý đặc biệt nói trên, thương nhân chỉ cần thực hiện thủ tục tạm xuất, tái nhập trực tiếp tại cơ quan hải quan, không phải xin giấy phép. Quy định này giúp rút ngắn thời gian và giảm thủ tục cho các lô hàng thông thường.
Quy định với hàng hóa trong và ngoài thời hạn bảo hành
- Trong thời hạn bảo hành: Hàng hóa được tạm xuất, tái nhập để bảo hành, bảo dưỡng hoặc sửa chữa theo hợp đồng nhập khẩu hoặc thỏa thuận với đối tác nước ngoài, chỉ cần làm thủ tục tại hải quan, không cần giấy phép.
- Ngoài thời hạn bảo hành: Nếu thuộc nhóm hàng bị cấm hoặc quản lý đặc biệt, phải xin giấy phép từ Bộ Công Thương; nếu là hàng tiêu dùng, linh kiện đã qua sử dụng thuộc diện cấm nhập khẩu thì không được phép tạm xuất để sửa chữa; các trường hợp còn lại chỉ cần làm thủ tục tại hải quan, không cần giấy phép.
Hàng trong thời hạn bảo hành được tạm xuất, tái nhập để sửa chữa chỉ cần làm thủ tục hải quan.
Hàng hóa phục vụ hội chợ, triển lãm thương mại
Doanh nghiệp được tạm xuất, tái nhập hàng hóa để tham gia hội chợ, triển lãm ở nước ngoài mà không cần giấy phép, trừ trường hợp hàng thuộc danh mục cấm xuất khẩu, khi đó phải có sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ.
Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia
Việc tạm xuất, tái nhập các loại di sản văn hóa này để trưng bày, triển lãm, nghiên cứu hoặc bảo quản phải tuân thủ đúng quy định của Luật Di sản văn hóa, bảo đảm an toàn và tính nguyên trạng của hiện vật.
Vũ khí, khí tài, trang thiết bị quân sự – an ninh
Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an là cơ quan xem xét và cho phép tạm xuất, tái nhập các loại vũ khí, khí tài, trang thiết bị phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, thường áp dụng cho hoạt động sửa chữa hoặc nâng cấp ở nước ngoài.
Thủ tục thực hiện quy định về hàng tạm nhập tái xuất
Xác định yêu cầu giấy phép tạm xuất, tái nhập
Theo khoản 2 Điều 42 Luật Quản lý ngoại thương 2017, nếu hàng hóa thuộc danh mục cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, tạm ngừng xuất – nhập khẩu, hoặc nằm trong diện quản lý bằng hạn ngạch, thuế quan, giấy phép thì thương nhân bắt buộc phải xin Giấy phép tạm xuất, tái nhập trước khi làm thủ tục hải quan. Việc xác định đúng danh mục quản lý là bước đầu tiên để tránh vi phạm và chậm tiến độ.
Trường hợp không cần giấy phép
Đối với hàng hóa không thuộc các nhóm quản lý đặc biệt kể trên, doanh nghiệp chỉ cần thực hiện thủ tục tạm xuất, tái nhập trực tiếp tại cơ quan hải quan. Điều này giúp rút ngắn quy trình, giảm giấy tờ và chi phí hành chính cho các lô hàng thông thường.
Thời hạn tạm xuất, tái nhập
Thời hạn TNTX được xác định dựa trên thỏa thuận giữa doanh nghiệp và đối tác, đồng thời phải đăng ký rõ ràng với cơ quan hải quan nơi thực hiện thủ tục tạm xuất. Việc ghi nhận thời hạn này giúp hải quan dễ dàng kiểm soát và doanh nghiệp thuận lợi khi xin gia hạn nếu cần.
Quy định khi tiêu thụ hàng hóa ở nước ngoài
Nếu hàng hóa tạm xuất được bán hoặc tiêu thụ tại nước ngoài, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về quản lý xuất khẩu hàng hóa theo Luật Quản lý ngoại thương và các văn bản pháp luật liên quan. Điều này bao gồm nghĩa vụ về thuế, chứng từ và báo cáo theo yêu cầu.
Việc hiểu rõ và tuân thủ quy định về tạm nhập tái xuất không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro pháp lý mà còn tối ưu hiệu quả vận hành, đặc biệt trong bối cảnh thương mại quốc tế cạnh tranh khốc liệt. Chuẩn bị kỹ hồ sơ, xác định đúng loại hình TNTX và làm việc chặt chẽ với cơ quan hải quan sẽ là chìa khóa để quá trình thực hiện nhanh gọn, an toàn và mang lại lợi ích bền vững cho doanh nghiệp.
